Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye, İran'ın başkenti Tahran'da hedef alındığı bir saldırıda öldürüldü.
Hamas'tan çarşamba sabah erken saatlerde yapılan açıklamada, "Haniye, İran'ın yeni Cumhurbaşkanı'nın yemin törenine katıldıktan sonra Tahran'daki evine baskın düzenleyen hain siyonistler tarafından öldürüldü" denildi.
İran Devrim Muhafızları, Haniye'ye suikast düzenlendiğini çarşamba sabahı devlet televizyonuna doğruladı. Yayındaki analistler, saldırının İsrail tarafından düzenlendiğini belirtti.
AFP'ye konuşan Hamas Siyasi Büro Üyesi Musa Ebu Merzuk, "korkakça bir eylem" olarak tanımladığı bu suikastın "cevapsız kalmayacağını" belirtti.
İsrail ordusu, konuyla ilgili yorum yapmaktan kaçındı. İsrail, geçmişte İran içinde gizli suikastlar düzenlemiş, ülkenin nükleer programının başındaki bilim insanını öldürmüştü.
Haniye, Hamas için çok önemli bir isim olsa da grubun Gazze'deki askeri faaliyetlerinde rol almıyordu.
Filistin Yönetimi lideri Mahmud Abbas Haniye’nin İran’ın başkenti Tahran’da öldürülmesini şiddetle kınadı.
Haniye, Tahran'a İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın dünkü yemin töreni için gitmişti.
Öte yandan Hamas, geçmişte de liderlerine yapılan saldırılardan sonra ayakta kalmayı başardı. 2004'te İsrail hem Hamas lideri Ahmed Yasin'i hem de kurucularından Abdülaziz er-Rantisi'yi öldürmüştü.
Haniye'ye suikast, İsrail'in Hizbullah'ın üst düzey komutanı Fuad Şükür'ü Lübnan'ın banliyösüne yaptığı bir hava saldırısında öldürdüğünü iddia etmesinden saatler sonra gerçekleşti. İsrail, Lübnan'ı Hizbullah'ın bu hafta sonu Golan Tepeleri'nde oyun oynayan 12 çocuğu öldürmesine misilleme olarak hedef aldı.
ABD ve bazı Batılı ülkeler, İsrail ve Hizbullah arasındaki gerilimin bölgesel savaşa dönüşmemesi için yoğun diplomasi yürütüyor.
3 oğlu ve 4 torunu öldürülmüştü
İsrail ordusu, 10 Nisan'da Ramazan Bayramı dolayısıyla Gazze kentinin batısındaki Eş-Şati Mülteci Kampı sakinleri ve yakınlarıyla bayramlaşmaya giden İsmail Haniye'nin ailesinden birçok kişinin bulunduğu aracı vurmuştu.
Saldırıda 3 oğlu ve 4 torununu kaybeden Haniye, "Çocuklarının Gazze'yi terk etmediğini, Kudüs'ün ve Mescid-i Aksa'nın kurtuluşu yolunda hayatlarını feda ettiğini" söylemişti.
Türkiye ile yakın ilişkileri bulunuyordu
Haniye'nin Türkiye ile de yakın ilişkileri olduğu biliniyordu. Haniye, son olarak 20 Nisan'da Gazze'ye saldırılar sürdüğü sırada İstanbul'a gelmiş, Dolmabahçe Sarayı'nda Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'la görüşmüştü. Toplantıya, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, MİT Başkanı İbrahim Kalın, İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanı Dış Politika ve Güvenlik Başdanışmanı Akif Çağatay Kılıç da katıldı.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da Haniye ile Katar'da yaptığı görüşmelerin yanı sıra sık sık telefon görüşmeleri gerçekleştiriyordu.
Haniye, Türkiye ziyareti sırasında birçok siyasi parti lideriyle de bir araya gelmişti.
Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, geçen hafta Haniye'nin Türkiye Büyük Meclisi'nde konuşma yapması için çağrı yapmıştı.
İsmail Haniye kimdir?
Hamas'ın siyasi lideri ve Filistin Ulusal Yönetimi'nin tartışmalı eski başbakanı İsmail Haniye, 1963'te Gazze Şeridi'ndeki Elşati mülteci kampında dünyaya geldi. Ailesi 1948 Arap-İsrail Savaşı sırasında Aşkelon şehrinden kaçarak mülteci durumuna düşmüştü. 1987'de Gazze İslam Üniversitesi'nden mezun oldu. 1989'da I. İntifada'ya katıldığı ve Hamas üyesi olduğu gerekçesiyle tutuklandı. 1992'de serbest bırakıldıktan sonra, İsrail tarafından diğer İslami Cihad ve Hamas üyesi 415 kişilik grubun arasına katılıp, Güney Lübnan'a sürüldü. Ertesi yıl Gazze'ye geri döndü.
1999'dan 2004'e kadar, Hamas genel sekreteri Ahmet Yasin'in özel kalem müdürlüğünü yaptı. Aralık 2005'te yapılan ve 25 Ocak 2006'da tekrarlanan Filistin Yasama Konseyi seçimlerinde Hamas lideri Halid Meşal'in Şam'da sürgünde bulunmasından dolayı listenin en başında yer aldı. Hamas'ın 132 sandalyeden 74'ünü aldığı seçimler sonucunda Haniye, 16 Şubat 2006'da Hamas'ın başbakan adayı olarak açıklandı. 19 Şubat'ta, ABD ve İsrail'in karşı çıkmalarına rağmen Filistin başkanı Mahmud Abbas tarafından başbakanlığa atandı. Ekim 2006'da Gazze'de El Fetih ile Hamas üyelerinin çarpışmaları sırasında konvoyuna düzenlenen saldırıdan kurtuldu. Mayıs 2007'de İsrail'in evine karşı düzenlediği füze saldırısını atlattı.
Haziran 2007'de Gazze Şeridi'ndeki Hamas ile El Fetih arasındaki çatışmaların zirveye çıkması üzerine, Filistin devlet başkanı Mahmud Abbas tarafından görevinden alındı.
Haniye evli ve 13 çocuğa sahipti. 2009'da aile, Kuzey Gazze Şeridi'nde bulunan El-Şati mülteci kampında yaşamaktaydı. Haniyeh'in kardeşleri Kholidia, Laila ve Sabah, İsrail vatandaşıdır ve güney İsrail'deki Tel as-Sabi'de yaşamaktadır. Kholidia ilk olarak Tel as-Sabi'ye taşındı, ardından iki kız kardeşi de geldi. Üç kız kardeşin çocuklarından bazıları İsrail Savunma Kuvvetleri'nde (IDF) görev yapmıştır.
Haniye, 6 Mayıs 2017'de İslami Direniş Hareketi Şura Konseyi tarafından Halid Meşal'in yerine Hamas'ın siyasi büro başkanı seçildi. Bu, grubun yapısındaki en yüksek pozisyon olarak kabul ediliyor. 2018 yılında ABD Dışişleri Bakanlığı Haniye’yi terörist olarak tanımladı.
Haniye kısa bir süre sonra Hamas'ın "diplomatik" bir karargahının bulunduğu ve önceki krizlerde İsrail ile bazı müzakerelerin yürütüldüğü Katar'a sürgüne gitti.
Örgütü uzaktan yönetmesine rağmen Haniye, Gazze'de Hamas'ın diğer liderlerinden ve kurucularından destek aldı.