Birleşik Krallık'ta 4 Temmuz'da yapılan genel seçimlerde, 14 yıl aradan sonra Labour İşçi Partisi resmi 410 milletvekili kazanarak çoğunluğu fazlasıyla elde ederek iktidar olmayı kesin garantiledi. Aslında birazda rutin tekrarlandı diyebiliriz. Labour İşçi Partisi kazandı ama acaba geleneksel siyaseti dışına çıkılacak mı? Yani Labour İşçi Partisi hükümeti, sosyal devletin ve demokrasinin sınırlarını toplumun lehine olacak şekilde biraz daha genişletecekmi? Birleşik Krallık'ta ilk defa, Labour İşçi Partisi bu kadar büyük bir farkla önde gidiyor. Muhafazakâr hükümet, Labour İşçi Partisinin aldığı oyların çeyreğini ancak alabildi ve 130/132 milletvekili çıkarabildi. Labour İşçi Partisinin yeni lideri Keir Starmer, CHANGE/DEĞİŞİM dedi. Ancak bu değişimin neyi kapsayacağı ve nasıl olacağı net değil ve belkide bir söylemden öteye gitmez. Labour İşçi Partisi büyük bir farkla kazandı ve bunun karşılığını halka vermesi lazım. Birleşik Krallık her ne kadar sosyal devlet olsada, bazı ekonomik ve sosyal haklar olsada bunun yeterli olmadığı görüşündeyim. Sosyal devletin sınırlarının bizar daha genişletilmesi ve sermayenin etki alanlarının daraltılması gerekiyor.
Son yıllarda temel tüketim ürünlerine zamların olması Muhafazakâr hükümeti bitirdi ve Labour İşçi Partisinin önünü açtı. Umarım Labour İşçi Partisi, Tony Blair dönemindeki gibi hareket etmez. Britanya halkı Labour İşçi Partisi'ne iyi bir şans daha verdi. Labour İşçi Partisi'nin sol siyaseti tekrardan icra etmesi ve partiyi sol çizgiye çekmesi gerekiyor. Geçmişte yapılan hatalar tekrar edilirse, Labour İşçi Partisi büyük bir krize girebilir. Çünkü toplumlar, siyasilerden, hükümetten çeşitli beklenti içinde olurlar. Toplumlar, siyasileri hükümete getirdikleri gibi götürmesini de bilirler. Labour İşçi Partisi hükümetinin devrim niteliğinde bir değişim yapması gerekiyor. Sol bir partinin, farkını muhalefetteyken değil iktidara geldiğinde göstermelidir. Birleşik Krallık'ta yüzlerce yıl demokrasi mücadelesi verildi ve devlet sosyal devlet haline getirildi. Bundan dolayı, Muhafazakâr siyasilerde hükümet olduklarında sosyal devlet politikasını uygulamak zorundalar, uyguluyorlar ama sol bir Partinin, halka hizmet konusunda geleneksel sosyal devlet siyasetini toplumun lehine olacak şekilde biraz yenilemesi gerekiyor. Mesela, zenginlerden daha fazla vergi alınması, asgari ücret alan milyonların vergiden muaf tutulması, su, elektrik ve doğalgaz gibi şeylerin ücretsiz kullanılması ya da en azından çok düşük bir ücrete kullanılması gibi bazı reformların olması Labour İşçi Partisi'nin temel siyasi programı olmalıdır.
Yani kapitalist sistemi biraz sosyalize etme ve millî gelirden halka yeterli bir pay verme, halkı siyasete katma gibi bir program ve çalışması olmalıdır. Sol bir Partinin kitleyle daha çok bütünleşmesi gerekiyor. Birleşik Krallık'ta, yaptırımlarla adım adım toplumun yararına siyaset icra etmenin imkânları var. Labour İşçi Partisi'nin, Muhafazakâr partinin ikizi olmaktan çıkması gerekiyor. İnsanlar, hangi parti iktidar olursa olsun, devletin imkanlarından zaten faydalanıyoruz diyorlar. Bu durumda sol parti ile sağ muhafazakâr parti arasında ne fark var? diye konuşuyorlar. Bundan dolayı, sol, demokratik sosyalist parti olduğunu söyleyen Labour İşçi Partisi'nin, bu söylemi pratikleştirmesi gerekmektedir. Toplumsal siyaset daha iyi icra edilirse, Labour İşçi Partisi belkide otuz yıl İktidarda kalabilir. Tabi bu arada, dış politikada barışçıl bir demokratik siyasetin uygulanması ve geleneksel emperyalist devlet siyasetinin son bulması gerekiyor. Tony Blair döneminde, Labour İşçi Partisi hükümeti, barışçıl bir dünya siyaseti izlemediği için gözden düşmüştü ve toplum nezdinde sol siyaseti tartışılmaya başlanmıştı. Labour İşçi Partisi hükümeti için yeni bir dönem başlıyor. Labour İşçi Partisi hükümeti, eğer bu yeni dönemde, demokratik ve barışçıl bir dünya siyaseti icra ederse yeni demokratik gelişmelere yol açabilir. Aksi halde, Muhafazakâr hükümetin isim ve renk değiştirmiş bir versiyonu olmaktan öteye gidemez. Evet, Birleşik Krallık işçi sınıfı ve halkı tercihini yaptı ve Labour İşçi Partisini iktidara taşıdı. Şimdi, önemli olan, Labour İşçi Partisi'nin dönemsel bir hükümet olmanın ötesine geçmesi ve devrim niteliğinde bir değişim yapmasıdır.
Kemal Söbe