Güney Afrika Cumhuriyeti, İsrail'in 7 Ekim'den bu yana Gazze'de işlediği fiillerle Soykırımın Sözleşmesi'ni ihlal ettiği gerekçesiyle 29 Aralık'ta Uluslararası Adalet Divanı'nda (UAD) dava açarak İsrail aleyhine ihtiyati tedbir kararı alınmasını talep etmişti. Davanın dün görülen ilk duruşmasının ardından bugünkü oturumda İsrail'in sözlü savunması dinlenecek.
Lahey'de dün gerçekleştirilen ilk mahkeme oturumunda Güney Afrika'nın İsrail'in Gazze'de soykırım yaptığı yönündeki tek turluk sözlü savunması dinlenmişti. Duruşmada davacı Güney Afrika'yı temsil eden avukatlar, İsrail'e "Gazzelilere yönelik bilinçli eylemlerinin soykırım niyetini kanıtladığı" suçlamasını yöneltmişti.
Güney Afrika öncelikli olarak, İsrail'in Gazze’deki tüm askeri operasyonlarını derhal durdurması için, uluslararası mahkemenin ihtiyati tedbir kararı almasını talep etti.
İsrail sözlü savunma yapacak
Lahey’deki Adalet Sarayı’nda bugün ikincisi yapılacak duruşmada İsrail, soykırım iddialarına yanıt verecek. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, duruşma öncesi yaptığı açıklamada Hamas'ı "insanlığa karşı suç işleyen cani teröristler" olarak tanımladı ve ülkesi hakkındaki iddiaları reddetti; bir kez daha İsrail'in kendini savunma hakkından söz etti.
Mahkemeden hangi kararlar çıkabilir?
İsrail’in sözlü savunmasının ardından Uluslararası Adalet Divanı, Tel Aviv yönetiminin Gazze’deki tüm askeri faaliyetlerini durdurmasına dair taleple ilgili karar verecek. Güney Afrika Cumhuriyeti, İsrail’in Gazze’deki tüm askerleri faaliyetlerinin durdurulması için ivedilikle ihtiyati tedbir kararı verilmesini istiyor.
BBC Türkçe'den Yusuf Özkan'ın aktardığına göre; Uluslararası Adalet Divanı, aynı zamanda Güney Afrika’nın soykırım iddiaları ile ilgili davanın esastan görüşülüp görüşülmeyeceğine de karar verecek.
Bu İsrail açısından büyük önem taşıyan bir karar. Çünkü, soykırım ya da diğer suçlamalar konusunda Uluslararası Adalet Divanı’na yalnızca bir kez başvuru yapılabiliyor.
Eğer Güney Afrika, Gazze’de soykırım yapıldığına ilişkin yeterince kanıt sunmazsa, İsrail bir daha soykırımla suçlanamayacak.
İhtiyati tedbir ne anlama geliyor; Güney Afrika hangi tedbirleri istiyor?
Lahey'e giden soykırımla ilgili davaların karara bağlanması çok uzun yıllar sürebiliyor. Güney Afrika, bu yüzden Uluslararası Adalet Divanı'nın süreç devam ederken "İsraillilerin Filistinlileri öldürmesini durduracak" önlemler almasını istedi.
Güney Afrika, Divan'dan, İsrail'i "soykırım yapmamaya, soykırımı önlemeye ve soykırımın faillerini cezalandırmaya" zorlamak için geçici bir tedbir uygulanmasını istiyor.
Bu tür geçici tedbirler, dava süreci devam ederken durumun daha da kötüleşmesini önlemeyi amaçlıyor.
Güney Afrika, 9 ihtiyati tedbir kararına hükmedilmesini talep ediyor.
Bu kapsamda Güney Afrika, Divan'dan, İsrail'in;
- Gazze'deki askeri operasyonları derhal durdurmasını
- Kontrolü altındaki herhangi bir grup tarafından, Gazze'deki herhangi bir askeri operasyonu ilerletecek adımlar atmamasını
- Filistinlilere yönelik soykırımın önlemesi için gerekli tüm makul tedbirleri almasını
- Soykırım Sözleşmesi'nin 2. maddesi kapsamına giren her türlü eylemden kaçınmasını
- Yerlerinden edilenlerin evlerine dönerek yeterli gıda, su, yakıt, tıbbi ve hijyen malzemeleri, barınak ve giysi dahil olmak üzere insani yardıma erişiminin sağlamasını
- Soykırıma karışanların cezalandırılmaları için gerekli adımları atmasını,
- Soykırımın delillerini muhafaza etmesini ve bu amaçla gelen uluslararası görevliler ve diğer yetkililerin Gazze'ye erişimini engellememesini
- Verilen tedbirleri uyguladığına ilişkin Divan'a düzenli rapor sunmasını
- Davayı zorlaştıracak veya uzatacak eylemlerden kaçınmasına hükmetmesini istiyor.
