Türkiye'nin NATO'ya, İsveç'in üyelik onayının önümüzdeki hafta yapılacak NATO dışişleri bakanları toplantısına yetişmeyeceğini söylediği bildirildi.
Reuters'a konuşan iki kaynak, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki oylamanın NATO toplantısında katılım töreni yapılmasına izin verecek sürede tamamlanmayacağını vurguladı.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Dış İlişkiler Komisyonu, İsveç'in NATO üyeliğine ilişkin geçen hafta yapılması planlanan oylamayı konu üzerinde daha fazla müzakere yapılabilmesi amacıyla ertelemişti.
Kaynaklardan biri, komisyonun konuyla ilgili tartışmaya muhtemelen salı veya çarşamba günü devam edeceğini söyledi.
Erdoğan gönderdi, gözler Meclis'te: Onay süreci nasıl işleyecek, siyasi partiler nasıl tutum alabilir?
AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın protokolü Meclis'e göndermesinin ardından gözler onay sürecine ilişkin sürece çevrildi.
Meclis’te uluslararası sözleşmeler yasa teklifleri gibi görüşülüyor ve Meclis’ten geçtiğinde de yasalaşarak, yürürlüğe giriyor.
Katılım protokolü ilk olarak tali komisyon olan (ikincil) TBMM Milli Savunma Komisyonu, daha sonra da esas komisyon olan Dışişleri Komisyonu’nda görüşülecek. Dışişleri Komisyonu’nun, tali komisyonunun yapacağı değişiklik ve önerilere uymak zorunda değil.
Komisyon aşamasının tamamlanmasının ardından, katılım protokolü Genel Kurul gündemine alınacak ve Danışma Kurulu’nda alınan karar doğrultusunda da görüşülecek. Oylamada nitelikli çoğunluk aranmadığı için, karar yeter sayısı olan 151 milletvekilinin “evet” demesi protokolün onayı için yeterli. AKP’nin protokolü onaylaması için parlamentoda çoğunluğu olsa da, bu tür önemli kararların geniş siyasi destekle alınması tercih ediliyor. O nedenle muhalefetin alacağı tutum da önem kazanıyor.
Türkiye’nin terörle mücadele ve silah ambargosu gibi önemli konulardaki beklentilerini karşılansa da Kuran yakma eylemleri nedeniyle gerek iktidar partisi, gerekse diğer Cumhur İttifakı ortağı siyasi partilerin İsveç’e tepkili olduğu biliniyor. Bu nedenle son seçimlerde AKP ile ittifak yapan Yeniden Refah Partisi, protokole destek vermeyeceğini açıkladı.
AKP yöneticileri, yeni bir karar alınmazsa, bütçe görüşmelerinin yapılacağı Aralık ayı sonuna kadar, protokolün Genel Kurul gündemine alınmasını beklemiyor ve yeni yıla kalma olasılığı yüksek görülüyor.
NATO, dışişleri bakanları toplantısında İsveç'in katılımını kutlamayı umuyordu
NATO dışişleri bakanları 28-29 Kasım'da Brüksel'de bir araya gelecek. Batı savunma bloğundaki bazı kişiler bu toplantının İsveç'in katılımını kutlamasını umuyordu.
Erdoğan, protokolü Meclis'e göndermişti
İsveç’in NATO’ya Katılım Protokolü, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 23 Ekim'de imzalanarak Meclis'e gönderilmişti.
İletişim Başkanlığı'ndan yapılan açıklamada şu ifadeler yer almıştı:
"İsveç’in NATO’ya Katılım Protokolü, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından 23 Ekim 2023 tarihinde imzalanarak Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sevk edilmiştir."
İsveç'in üyeliğini onaylamayacağını söylüyordu
Ankara daha önce Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya üyeliklerini onaylamayacağını, bu iki ülke terör konusunda gerekli adımları atmadıkları ve istenilen isimleri iade etmedikleri sürece NATO'ya üye olamayacaklarını söylemişti.
Özellikle İsveç'te yapılan Kuran yakma eylemleri Ankara tarafından sert tepkiyle karşılanmıştı.
Ancak önce Finlandiya'nın NATO'ya üyeliği onaylandı. Daha sonra da İsveç'in üyeliğini onaylama protokolü Meclis'e gönderilmişti.
Her iki ülke de NATO üyelik sürecinde terör yasalarında yeni düzenlemeler yaptı ancak Türkiye'ye herhangi bir terör suçlusunun iadesini gerçekleştirmiş değil.
Ancak Türkiye'nin vetoları kaldırarak ABD ile olan 20 milyar dolarlık uçak satışları konusunda ilerleme kaydedebileceği düşünülüyor.
