Birleşmiş Milletler'in (BM) yargı organı ICJ, BM Genel Kurulu Özel Siyasi ve Dekolonizasyon Komitesi'nin 30 Aralık 2022 tarihli kararıyla talep ettiği danışma görüşünün duruşma tarihlerini açıkladı.
Açıklamada, İsrail'in Filistin'deki politikaları ve uygulamalarının işgalin yasal statüsünü nasıl etkilediği ve bu statünün tüm devletler ile BM için yasal sonuçlarının ne olabileceğine dair ICJ'nin vereceği duruşmaların 19 Şubat 2024'te başlayacağı belirtildi.
Sürece yazılı şekilde katılan 57 devlet ve uluslararası kurumun, sözlü beyanlarını hangi sırayla yapacaklarına ilişkin duyurunun daha sonra yapacağı kaydedildi.
BM Genel Kurulu görüş istedi
BM Genel Kurulu Özel Siyasi ve Dekolonizasyon Komitesi 30 Aralık 2022 tarihli kararında ICJ'den, 1967'deki savaştan bu yana İsrail'in faaliyetleri sonucunda Filistinlilerin kendi kaderini tayin etme hakkının reddedilmesinin yasal sonuçları hakkında görüş bildirmesi talep etmişti.
BM Genel Kurulu, ICJ'e yönelttiği ilk soruda "İsrail'in Filistin halkının kendi kaderini tayin hakkını sürekli olarak ihlal etmesinden, Kudüs'ün demografik yapısını, karakterini ve statüsünü değiştirmeye yönelik tedbirler de dahil olmak üzere 1967'den bu yana işgal altında tuttuğu Filistin topraklarını uzun süreli işgal, yerleşim ve ilhak etmesinden ve ilgili ayrımcı mevzuat ve tedbirleri kabul etmesinden kaynaklanan hukuki sonuçlar nelerdir?" ifadelerini kullanmıştı.
ICJ'den danışma görüşü vermesi istenen ikinci soru ise "İsrail'in yukarıdaki belirtilen politika ve uygulamaları işgalin hukuki statüsünü nasıl etkilemektedir ve bu statünün tüm Devletler ve Birleşmiş Milletler için doğurduğu hukuki sonuçlar nelerdir?" şeklinde ifade edilmişti.
Türkiye de yazılı beyanda bulundu
Aralarında Türkiye'nin de bulunduğu 57 ülke ve uluslararası kurum, danışma görüşü verilecek sorular hakkındaki kendi tutumlarını içeren yazılı beyanları ICJ'ye sunmuştu.
Merkezi Hollanda'nın idari başkenti Lahey'de bulunan ICJ, birden fazla devlet arasında çıkan çekişmeli davalara bakmasının yanı sıra BM organları ve diğer özel kurumlarının sorduğu sorular hakkında bağlayıcı olmayan danışma görüşü verebiliyor.
Uluslararası Adalet Divanı 2004'teki bir danışma görüşünde, İsrail'in Filistin'de işgal ettiği topraklarda inşa ettiği duvarın uluslararası hukuka uygun olmadığını kabul etmişti.