Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), AKP hükûmetini, “kişilik haklarını ihlal ettiği” iddiasıyla internette yapılan haberlere erişim engeli getirilmesine imkân tanıyan 5651 Sayılı Kanun’un 9. maddesini iptal eden Anayasa Mahkemesi (AYM) kararına uymaya çağırdı; söz konusu maddede değişikliğe gidilmesini istedi.
Açıklamada, RSF'nin de üyesi olduğu Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) liderliğindeki uluslararası bir heyetin çevrimiçi haber kuruluşlarına yönelik kısıtlamalarla ilgili olarak Ekim 2023'te Anayasa Mahkemesi'ni ziyaret ettiği hatırlatıldı.
Anayasa Mahkemesi, 6 Şubat tarihli kararında 2014-2023 yılları arasında yayınlanan 272 gazetecilik haberi de dahil olmak üzere yüzlerce haber, bağlantı ve sosyal medya paylaşımının sansürlenmesinin dayanağı olan 5651 sayılı Kanun'un çevrimiçi yayınları düzenleyen 9. maddesini ifade ve basın özgürlüğünü ihlal ettiğini ortaya koydu.
Yasada değişiklik çağrısı
RSF Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu, "Demokratik duruşu nedeniyle hükûmetin hedefinde olan Anayasa Mahkemesi'nin, son on yıldır hükûmete yönelik her türlü eleştiriyi susturmak amacıyla yaygın bir şekilde kullanılan internet gazeteciliğine yönelik sansürü bu kadar açık bir şekilde kınamış olması memnuniyet vericidir" dedi ve AKP hükûmetini karara uyarak ilgili yasanın 9. maddesinde değişiklik yapmaya çağırdı. Önderoğlu, "Hükûmeti, ülkenin en yüksek mahkemesinin kararlarına uymaya ve bu tahammül edilemez, keyfi sansürü nihayet sona erdirecek yasal güvenceleri sağlamak üzere İnternet Yasası'nın 9. maddesinde reform yapmaya çağırıyoruz" ifadelerini kullandı.
Ne olmuştu?
Anayasa Mahkemesi, 2021’de sulh ceza hakimlikleri tarafından ilgili 9. maddeyle internet sitelerindeki haberlere verilen erişimin engellenmesi kararlarının “ifade ve basın özgürlüğünün ihlali” olduğuna ve değiştirilmesi gerektiğine hükmetmişti.
AYM, 27 Ekim 2021'de internet erişim engellerine yönelik pilot karar almasının ardından ilk defa toplu olarak 6 Şubat'ta hak ihlali kararı vermişti. Daha önce ise 10 Ocak'ta Anayasa Mahkemesi, İnternet yasasının 9. maddesinin yeniden düzenlenmesi çağrısını yinelemiş ve Ekim 2024'te uygulanmasına son verilmesi gerektiği uyarısında bulunmuştu.
AYM, 5651 sayılı Kanun'un 9. maddesinden kaynaklanan ihlallerin yapısal bir sorun teşkil ettiğini tekrarlamıştı. Ayrıca pilot karar uyarında Meclis’e yeni yasal düzenleme yapması için süre verildiğini ancak Meclis’in buna uymadığını belirtmişti.